Yunan Mitolojisi, Antik Yunan’da
evrenin yaratım süreci, tanrı, tanrıça ve kahramanların yaşayışlarını konu
edinen hikaye ve öğretileri içerir.
Ayrıca bu mitoloji eski yunan
dininin de temelini oluşturur. Günümüzde ulaştığımız kaynaklar bu masal ve
efsanelerin o dönemde mythos yazarı diye tanımlanan derleyiciler tarafından
oluşturulan yazılı halleridir.
Mitoloji hakkında detaylı bilgi
almak için dönemin sanat eserlerindeki ip uçları da toplanır. Sanat tarihi
biliminin konularından birinin de mitoloji olması bundan kaynaklıdır.
Yunan mitolojisi, çoğu Avrupa
mitolojisini hatta Yakın Doğu mitolojisini etkilediği için ayrıca önemlidir.
Tüm Yunan tanrılarını Romalılar’da kabul etmiş ve farklı adlar kullanmıştır.
Yunan Mitolojisi – Yaratılış
Yunan mitolojisinde başlangıçta
Khaos vardı. Khaos sonsuz bir boşluktur. Bu boşluktan;
·
Gaia: Toprak
Ana
·
Tartaros:
Ölüler Ülkesinin En Derin Yeri
·
Eros: Aşk
·
Erebos: Yer
Altı Karanlığı
·
Nkys: Gece
·
Esir:
Dünyayı saran ışıklı tabaka
·
Hemera: Gün
var oldu.
Khaos’tan çıkan Gaia, tek başına
Uranus (Gökyüzü) ve Pontus’u (Denizler) doğurur, dağları yaratır. Sonra
Uranus ve Pontus’la birleşir ve evreni yunan tanrıları ile doldurur.
Uranus’la birleşmesinden altı erkek tanrı, Okeanos, Krios, Hyperion, İapetos, Koios, Kronos ve altı dişi tanrı, Theia, Rhea, Themis Phoebe, Tethys, Mnemosyne ve üç kyklop, Brontes (Gök Gürültüsü), Steropes (Şimşek), Arges (yıldırım) ve yüz kollu olarak tanımlanan Hekatonkheirler, Kottos, Briareus, Gyes doğar. Bu 12 Tanrı Yunan mitolojisinde Titanlar olarak geçer.
Pontus ile birleşmesinden Deniz tanrı ve
tanrıçaları oluşur. Üç erkek deniz tanrısı, Nereus, Phorkys, Thaumas ve iki
dişi tanrıça isimleri Eurybia ve Keto’dur
Gaia ve
Uranus’un birlikteliğinden doğan Kronos, çocuklarından iğrenen ve onları doğar
doğmaz toprağın derinliğine kapatan babası Uranus’e acımaz…
Uranus’ün toprağa saçılan
kanlarından,
·
Erinsyler
(Öç tanrıçaları)
·
Gigantlar
(Devler)
·
Orman
Perileri
Denize düşen erkeklik organından
ise Aphrodite doğar.
Mitoloji’de Aphrodite Tasviri
Bu olaylardan* sonra 12
Titan devrilir ve Olymposlu tanrılar başa geçer, farklı bir düzen oluşur. Yine
12 Tanrı Olympos dağında ikamet etmeye başlar. Bu oniki sayısı hiç değişmez,
eğer bir tanrı eklenirse bir tanrı görevini bırakır, oniki sayısı sabittir.
Yunan mitolojisi tanrıları
olağandışı yeteneklere sahip, hastalanmayan, çok üst düzey bir olay dışında
yaralanmayan ve ölümsüz tanrılardır. Ayrıca ambrosia ve nektar ile
beslendikleri için sürekli genç kalırlar.
Yunan tanrıları hayatın bazı
durumları ile özdeşleşir. Örneğin tarihlisanat.com’un logosundaki Athena, bilgelik
ve savaş tanrıçasıdır. Hades yer altı dünyasının hükümdarı, Poseidon ise
denizlerin mutlak hakimidir.
Yunan Mitolojisi Tanrıları
ve Görevleri
· Zeus
(Gökyüzü ve Hava Olayları)
·
Poseidon
(Denizler ve Depremler)
·
Hades
(Yer altı)
·
Hephaistos
(Demircilik ve Ateş)
·
Ares (Savaş)
·
Hermes
(Hırsızlık, Şifa, Yolculuk, Haberleşme)
·
Dionisos
(Şarap, Üzüm, Eğlence, Partiler)
·
Artemis
(Okçuluk, Avcılık, Ay, Bakirelik)
·
Afrodit (Aşk
ve Güzellik)
·
Athena
(Bilgelik ve savaş stratejisi)
· Hera (Evlilik, Bereket, Aile)
·
Apollon
(Işık, Sanat, Şiir, Okçuluk, Tıp)
Herakles
Doğan ikizlerden Herakles Zeus’un oğlu, İphikles ise Amphitryon’un oğludur. Hera, Herakles’in Zeus’un oğlu olduğunu anlayınca intikam almak için fırsat kollar.
Öncesinde Zeus’u oyuna getirip Perseus’un soyundan doğan ilk çocuğun hükümdar olacağına dair yemin ettirir. O sırada Perseus soyundan Stheneos’un karısı Eurystheus’a hamiledir.
Hera Alkmene’nin doğumunu geciktirir ve Eurystheus’un daha önce doğmasını sağlar. Bu şekilde Herakles daha doğmadan taht hakkı elinden alınmış olur.
Poseidon
Kronos, Zeus dışında tüm çocuklarını yutmuştur ve Poseidon’da onlardan biridir. Zeus Kronosla savaşıp diğerleriyle birlikte Poseidon’u da kurtarmıştır.
Demeter
Demeter ve Persephone
Serapis
Yunan ve mısır kültürünün ortak tanrısı serapis o kadar ilginç bir tanrıdır ki mısırlılar bile onun gerçek karakteri hakkında bir fikir sahibi değiller.
Hera
Zeus Yunan mitolojisi içinde birçok kadınla birlikte olmuştur. Bu konuda durdurulamayan Zeus’un tek ve sürekli eşi olarak bilinen sadece Hera’dır. Aynı zamanda Zeus’un kardeşidir.
Apollon
Apollon ışığın ve sanatın tanrısıdır. İlyada destanında çok iyi bir okçu olarak çıkar karşımıza. İkiz kardeşi Artemis’le birlikte okçuluktaki yetenekleri onlara büyük bir üstünlük sağlar.
Apollon
Onların oku ile ölmek ansızın gelen tatlı bir uykuya dalmak gibidir.
Artemis
Yunan mitolojisi ‘nde Artemis Apollon’un ikiz kız kardeşidir. Apollon ışık ve ateşle ilişkilendirilirken Artemis, ay ile ilişkilendirilir. Artemis’in birkaç farklı versiyonda anlatımı vardır fakat bunlardan birincisi ve en çok bilineni avcılık ve bakirelik sembolü olan Artemis’tir.
Helios
Yunan mitolojisi ‘nde Helios, Hyperion ve Theia adlı titanların birleşmesinden varolan tanrılardan biridir. Helios güneş tanrısı olarak bilinmesine rağmen aslında güneşin kendisidir.
Helios
Ay tanrıçası ile Şafak tanrıçası ise onun kız kardeşleridir.
Hestia
Yunan mitolojisi yaratılış kısmında anlattığımız Kronos’un yuttuğu çocuklarından biri olan Hestia, kardeşler arasında en büyüğüdür. Tanrısal varlıkların en cömert ve en erdemli olanı olarak bilinir. Kendisine ibadet edenler onu fazilet timsali olarak görürler.
Hestia
Hestia’nın saygınlığını sarsacak hiçbir mite rastlanmamıştır.
Sisyphos
Yunan mitolojisi ‘nde Aiolia adasında yaşayan ve rüzgarlarını tulumunda saklayan rüzgar tanrısı Aiolos’un oğlu Sisyphos… Bilirsiniz Prometheus ateşi tanrılardan çalıp insanlara verdikten sonra düzene kafa tuttuğu için zincirlere vurulmuştur. Bana sorarsanız Sisyphos Prometheus’un üvey kardeşidir, çektiği sonu olmayan acılar noktasında.
Hades
Yunan mitolojisi ‘nde Hades, roma mitolojisinde Pluton olarak bilinir. Zeus ve Poseidon’un kardeşidir. Zeus dünyayı kardeşleri arasında paylaştırırken kendisine gökyüzünü almış, Poseidon’a denizleri ve Hades’e de yer altını vermiştir.
Persephone Kaçırılıyor
Zeus
Yunan mitolojisi tanrılarının ve insanların babası olarak bilinen Zeus.. Onu yakından tanımak için doğumuna ve efsanelerine bakmamız gerekir. Yunanlar binlerce yıl bu bencil, kibirli ve çapkın tanrıya dua etmişlerdir..
Asklepios
Yunan mitolojisi ‘nde tıp biliminin ve sağlığın tanrısı Asklepios Apollon ve Koronis’in oğludur. Oldukça ilginç bir doğum hikayesi vardır. Tehssallia Kralı Phlegyas’ın kızı Koronis bir gün Apollon ile birlikte olur ve hamile kalır…
İkarus
Yunan mitolojisi ‘nde yer alan İkarus karakteri hikayesiyle pek çok kişiyi derinden etkilemiş ve düşünmeye teşvik etmiştir. Öyküsünün insanlığa ders veren bir yanı olmasının dışında, ölümü aslında insanlığa pek çok şeyin sorgulanması gerektiğini de hatırlatır.
İkarus
Medusa
Yunan mitolojisi ‘nde Medusa ile ilgili olarak birkaç farklı efsane vardır. Bu efsanelerden birkaçı çok güzel bir kızken bir ceza sonucu saçları yılan olan bir yaratığa dönüşmesi üzerine, diğeri ise Medusa’nın diğer iki kardeşiyle birlikte zaten birer yaratık olarak doğması şeklindedir.
Dionysos
Zeus, Hera, Apollon, Poseidon ve Athena gibi mitolojide önemli yeri olan tanrıları barındıran Antik Yunan dini; politeistik bir yapıya sahiptir. Antik Yunan inancına göre; tanrılar gökyüzünden yeraltına kadar yaşamın tamamında rol oynuyorlardı. Antik Yunan’da bir gelenek olarak tanrılar adına kutsal yerlerde ve tapınaklarda festivaller düzenlenirdi.
Tanrıları onurlandırmak adına düzenlenen bu festivallerde müzik, tiyatro ve spor yarışmaları yapılırdı. Bu dini festivallerin en önemlilerinden bir tanesi yunan mitolojisi tanrısı Dionysos adına düzenlenmiş olanlardı.
Prometheus
Bir gün, baş tanrı Zeus insanların dünyadaki yerini artık belirlemek gerektiğine karar verir ve Titan Iapetos’un oğlu olan kuzeni Prometheus ‘u çağırır. Prometheus Yunan mitolojisinde her zaman daha otonom, asi bir karakter olarak algılanmıştır.
Zeus, Prometheus’u hangi parçanın ölümlülere hangisinin ise tanrılara verileceğini seçmekle görevlendirir. Prometheus’un, insanlara daha lezzetli görünen etli bölümü vermekten yana oldugunun farkına varan Zeus bu durumdan hoşlanmaz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder