"İNSANLAR DÜNYAYA NASIL YAYILDI?"

 

İnsanlar Dünyaya Nasıl Yayıldı?

İlk İnsanlar

İnsanlar Antarktika hariç her kıtaya kalıcı olarak yerleşmiştir. Fakat biz dünyanın farklı yerlerinde evrilmedik. Biz, bugün yaşayan herkes, Homo Sapiens türünün tüm üyeleri, soyumuzun izini Afrika’ya dek takip edebiliriz. O halde nasıl oldu da bütün dünyaya yayılabildik?

Modern insanların Afrika’dan göçmeye ne zaman başladığı noktasında bazı belirsizlikler vardır fakat bu olay 100.000 ila 75.000 yıl önce olmuştur. İnsanlar alet kullanma, giyinme, konuşma, avcılık için disiplinli işbirliği yapma, ateş yakma ve sığınak kullanma gibi pratiklerde daha eski insan türlerine oranla daha becerikli ve dolayısıyla farklı habitatlara uyum sağlamada daha başarılı oldukları için, bu denli geniş bir coğrafyaya yayılmayı başarmışlardır.

                                                               Homo Sapiens’in dünyaya yayılma sürecini gösteren bir harita

   Afrika’dan tek bir göç mü, yoksa birkaç göç dalgasımı olduğu bilinmiyor fakat insanların Güney Asya kıyıları boyunca belki yılda bir-iki kilometre kat edecek şekilde, yavaş yavaş hareket etmiş olması muhtemeldir. Fosil kalıntıları, 50.000 yıl önce Avustralya’ya ulaşmış olduklarını gösterir. Bu, buz tabakalarına büyük miktarda suyun hapsolduğu son buzul çağına denk gelir. Düşen deniz seviyeleri, Yeni Gine ile Avustralya arasında bir kara köprüsü ortaya çıkararak, yolculuğun söz konusu kısmını kolaylaştırmıştır. Fakat bu insanların Yeni Gine’ye ulaşmak için denizi nasıl aştıkları, böylesi eski bir tarihten günümüze açık deniz aracı kalıntıları ulaşmadığından, gizemini korumayı sürdürmektedir.

“Ex Africa semper aliquid novi. Daima Afrika’dan çıkan yeni bir şey vardır.” – Yaşlı Plinius, Doğa Tarihi, VIII (MS 1. yüzyıl)

Homo Sapiens’in Yayılma Süreci

Avrupa’da Neandertaller gibi daha eski insan türleri yaşıyor olsa da, modern insanlar belki soğuk iklimden çekinerek, bu kıtaya yaklaşık 45.000 yıl öncesine dek yerleşmemiştir. En son erişilen kıta ise, daha önce hiçbir insan türünün yerleşmediği Amerika’ydı. Oregon’daki bir mağarada bulunan, insan ikametine ilişkin en eski kanıt, yenilerde karbon tarihleme yöntemiyle 14.300 yıl öncesine tarihlenmiştir. İnsanların Amerika kıtasına bugün Bering Boğazı’nın bulunduğu yerdeki bir kara köprüsü aracılığıyla Kuzeydoğu Sibirya’dan geçtikleri varsayılır fakat ilk kolonicilerin deniz yoluyla gelerek ilk kez Kuzeybatı kıyısına yerleştiklerine ilişkin gitgide daha fazla kanıta rastlanmaktadır.

                                                                                             Bering Boğazı Alaska

Dünyanın en son yerleşilen bölgeleri, Pasifik adalarıdır. Polinezyalılar ancak MÖ 800’de Samoa’ya ulaşmış olsa da, Hawaii ile Yeni Zelanda’ya varmaları bin küsur yıl öncesine denk gelir. Polinezyalılar, ailelerini, besi hayvanlarını ve bitkilerini yükledikleri çift gövdeli kanolarla uzak mesafelere yolculuk etmiştir. Bazı durumlarda, yerleştikleri adalar daha önce balıkçılar tarafından ziyaret edilmiş oluyordu fakat bazıları öyle uzaktı ki, Polinezyalı denizcilerin sulara açıldıklarında bir daha karayı görüp göremeyeceklerini bilmeleri muhakkak imkânsızdı.